Ιστορία

Η ίδρυση της Ιατρικής Σχολής Κρήτης το 1984 και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου το 1990 συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη της ειδικότητας της Γαστρεντερολογίας στην Κρήτη. Πρώτος καθηγητής Γαστρεντερολογίας ήταν ο αείμνηστος Ορέστης Μανούσος που επέλεξε μετά από λαμπρή καριέρα στο εξωτερικό και στην Αθήνα να εγκατασταθεί και να εργαστεί στο Ηράκλειο για την ανάπτυξη της Ιατρικής Σχολής και της Γαστεντερολογίας στην Κρήτη. Η ίδρυση της Ιατρικής Κρήτης και του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου έγινε με πολυ φιλόδοξους στόχους και λειτούργησε καταλυτικά για τα Ελληνικά δεδομένα προσελκύοντας σημαντικούς Ελληνες Γαστρεντερολόγους όπως οι Ηλίας Κουρούμαλης, Ιωάννης Μουζάς και Σπύρος Ποταμιάνος που συνέβαλαν καθοριστικά στην όλη προσπάθεια.

Η Γαστρεντερολογική Κλινική οργανώθηκε από την αρχή σαν μια ανεξάρτητη κλινική του ΠΑΓΝΗ και εξοπλίστηκε πλήρως με όλα τα σύγχρονα μέσα και με βάση διεθνή πρότυπα. Διέθετε χαρακτηριστικά σύγχρονα βιντεοενδοσκόπια από τα πρώτα στην Ελλάδα, τμήμα μανομετρίας καθώς και ερευνητικό εργαστήριο με αρκετές δυνατότητες για την εποχή εκείνη. Υπήρξε επίσης στενή συνεργασία με άλλα τμήματα του νοσοκομείου (όπως τα Ακτινολογικό, Παθολογονατομικό, Χειρουργικό) που αναπτύχθηκαν παράλληλα με σημαντικά αποτελέσματα στη διεπιστημονική και καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση των ασθενών.

Η εκπαίδευση των ειδικευομένων ήταν πρωτοποριακή για τα Ελληνικά δεδομένα με υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε όλο το φάσμα της Γαστρεντερολογίας αλλά και εξάσκηση σε σύγχρονες ενδοσκοπικές τεχνικές.
Η έρευνα που επίσης αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στα αντικείμενα των ιδιοπαθών φλεγμονωδών εντερικών νόσων (υπέυθυνος Ο. Μανούσος) και στο ήπαρ (υπεύθυνος Η. Κουρούμαλης) ήταν σημαντική και είχε διεθνή απήχηση. Αρχικά έγιναν επιδημιολογικές και κλινικές μελέτες αλλά προοδευτικά αναπτύχθηκαν και μελέτες βασικής έρευνας (υπεύθυνος Η. Κουρούμαλης). Τα τελευταία χρόνια η κλινική συμμετέχει σε πολλές σημαντικές πολυκεντρικές μελέτες με άλλα κέντρα της Ελλάδας και του εξωτερικού. Επίσης έχει αναπτυχθεί ειδικό τμήμα κλινικών μελετών (υπεύθυνος Ι. Κουτρουμπάκης) με συμμετοχή σε απαιτητικές μελέτες δοκιμών φαρμάκων για παθήσεις πεπτικού.

Σημαντικές επίσης ήταν οι χρηματοδοτήσεις και οι βραβεύσεις των μελετών της κλινικής.
Η υψηλού επιπέδου εκπαίδευση Γαστρεντερολόγων είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία αρκετών στελεχών που έκαναν ακαδημαϊκή καριέρα σε Ελληνικά Πανεπιστήμια αλλά και την επάνδρωση των νοσοκομείων της Κρήτης με καλά εκπαιδευμένους Γαστρεντερολόγους όπως επίσης και αρκετών Γαστρεντερολόγων που ασχολούνται με το ιδιωτικό επάγγελμα καλύπτοντας τις ανάγκες για παθήσεις πεπτικού όλου του νησιού.
Η ανάπτυξη της Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ σαν μια από τις μεγαλύτερες Κλινικές για παθήσεις πεπτικού στην Ελλάδα και η λειτουργία της σαν τριτοβάθμιο κέντρο αναφοράς αναβάθμισε σημαντικά τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας στην Κρήτη και σταμάτησε τη μεταφορά ασθενών στην Αθήνα. Χαρακτηριστικά αναπτύχθηκαν και λειτουργούν εξειδικευμένα εξωτερικά ιατρεία για διάφορες παθήσεις όπως ήπατος, ιδιοπαθών φλεμονωδών νόσων του εντέρου, χοληφόρων – παγκρέατος, ηπατωμάτων και μεταμοσχεύσεων, καθώς επίσης αλκοολογικό ιατρείο και ιατρείο θρέψης παρέχοντας υψηλού επιπέδου υπηρεσίες σε ασθενείς από όλη την Κρήτη αλλά και από άλλες περιοχές της Ελλάδας. Προοδευτικά δημιουργήθηκε μια σύγχρονη και πλήρως εξοπλισμένη Μονάδα Ενδοσκοπήσεων με κάλυψη όλων των αναγκών διαγνωστικής και θεραπευτικής ενδοσκόπησης. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια υπήρξε σημαντική αναβάθμιση τόσο των χώρων όσο και του εξοπλισμού της Μονάδας Ενδοσκοπήσεων σαν αποτέλεσμα μεγάλων χρηματοδοτήσεων (ΕΣΠΑ και δωρεές).
Οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες της Γαστρεντερολογικής Κλινικής ΠΑΓΝΗ περιλαμβάνουν εκτός από ένα τακτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα για όλο το φάσμα της Γαστρεντερολογίας την οργάνωση πολλών εθνικών αλλά και διεθνών συνεδρίων. Τα τελευταία χρόνια οργανώνονται από την Κλινική με την αιγίδα της Ελληνικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας τακτικές διαδικτυακές μετεκπαιδευτικές εκδηλώσεις με μεγάλη συμμετοχή από όλη την χώρα.
Στα πλαίσια της μεταπτυχιακής εκπαίδευσης έχουν εκπονηθεί πολλές διδακτορικές διατριβές κλινικοεργαστηριακής έρευνας υπό την επίβλεψη καθηγητών της Γαστρεντερολογικής Κλινικής.
Αρκετά στελέχη της κλινικής συμμετείχαν και συμμετέχουν σε σημαντικούς εθνικούς και διεθνείς ιατρικούς οργανισμούς καθώς και επιτροπές για κατευθυντήριες οδηγίες για παθήσεις πεπτικού.
Συμπερασματικά τα τελευταία 40 χρόνια με την ίδρυση της Ιατρικής Σχολής Κρήτης στον τομέα της Γαστρεντερολογίας η εκπαίδευση, η κλινική εφαρμογή και η έρευνα υπήρξαν και συνεχίζουν να είναι πρωτοποριακές και να διακρίνονται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.